Wie ik ben
Ik ben een zandloopkever, een snelle jager van open zandige vlaktes. Mijn glanzende schild schittert in het zonlicht terwijl ik mijn leefgebied doorkruis. Mijn hele bestaan is afhankelijk van zeldzaam geworden kale zandbodems.
Mijn rol in het ecosysteem
Ik ben een roofinsect. Mijn aanwezigheid houdt populaties van kleinere insecten in balans. Ik ruim op, maar ben ook voedsel voor vogels en kleine zoogdieren. Mijn verdwijnen verstoort het hele ritme van dit kwetsbare systeem.
Mijn waarde voor mens en klimaat
Ik ben een indicatorsoort. Mijn aanwezigheid laat zien dat een gebied ecologisch gezond is. Waar ik leef, leeft ook de bodem. Mijn glanzende schild en zeldzaamheid maken mij ook waardevol voor natuurbeleving en educatie.
Wat mij bedreigt
De plannen van Defensie bedreigen direct mijn leefgebied: open zandige terreinen die ik deel met militaire voertuigen. Grondverzet, vertrapping door zwaar materieel en het verdwijnen van open plekken maken voortplanting onmogelijk.
Wat vergeten is
De Passende Beoordeling noemt mij niet. Alsof ik er niet ben. Terwijl mijn kwetsbare leefgebied exact overlapt met oefenterreinen. Mijn eitjes worden onzichtbaar in het zand gelegd – kwetsbaar voor elke rupsband of laars.
Wat ik vraag
Voer een specifieke effectbeoordeling uit voor zandloopkevers op de Veluwe. Beperk grondverzet en voertuiginzet in gebieden waar open zand voorkomt. Richt rustzones in en herstel kale zandige plekken actief.
Mijn stem
Ik ben klein. Mijn stem wordt niet gehoord. Maar ik ben wél wettelijk beschermd. En mijn leefgebied is niet vervangbaar. Bescherm mij niet symbolisch, maar concreet – zodat ik kan blijven bestaan op de plekken waar ik altijd geleefd heb.
Namens: de Zandloopkever (Cicindela hybrida)
Vertegenwoordigd door: de ‘Hoeders van de Veluwe’ Datum: 18 juni 2025
Juridisch kader
De zandloopkever staat op de Rode Lijst van bedreigde insecten en geniet bescherming op grond van de Wet natuurbescherming. Hoewel (nog) niet op de Habitatrichtlijn, vallen zijn leefgebied en voortplantingsplaatsen onder het voorzorgsbeginsel (artikel 191 VWEU) en het integratiebeginsel (artikel 37 EU-Handvest). De soort wordt ten onrechte niet beoordeeld in de Passende Beoordeling, hetgeen in strijd is met de eisen van volledigheid en precisie zoals geformuleerd in zaak C-127/02 (Waddenzee-arrest)
Bronnen
- Wet natuurbescherming (Stb. 2016, 521)
- EU-Handvest van de Grondrechten, artikel 37
- Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU), artikel 191 (voorzorgsbeginsel)
- Hof van Justitie van de Europese Unie, zaak C-127/02 (‘Waddenzee-arrest’)
- Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Rode Lijst Insecten Nederland (2017)
- Arentz, P. (2018). Ecologie van de zandloopkever in Nederland. EIS Kenniscentrum Insecten
