Kabinet besluit: Defensie-plannen gaan door, gevolgen voor de Veluwe pas later in beeld
Het kabinet heeft het definitieve besluit genomen over het Nationaal Programma Ruimte voor Defensie (NPRD). Met dit besluit gaan Defensie-plannen op en rond de Veluwe door en zijn locaties aangewezen voor intensiever militair gebruik. Tegelijk is de Nota van Antwoord gepubliceerd op de ingediende zienswijzen, waaronder 41 zienswijzen van Hoeders van de Veluwe, ingediend namens soorten en het samenhangende ecosysteem van de Veluwe.
In de beantwoording erkent Defensie dat zorgen over natuur en leefomgeving terecht zijn. Tegelijk blijkt dat het meten en beoordelen van de gevolgen voor de Veluwe grotendeels wordt doorgeschoven naar latere fases, bij concrete plannen en vergunningen.
Besluiten eerst, inzicht later
Het NPRD is een programma. Dat betekent dat ruimtelijke keuzes nu worden vastgelegd, terwijl het volledige inzicht in de gevolgen voor natuur, rust en samenhang pas later volgt. Voor een gebied als de Veluwe, waar bodem, water, soorten en landschap onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn, worden besluiten genomen voordat helder is wat deze betekenen voor het levende systeem als geheel.
Ook de Commissie mer heeft aangegeven dat de gevolgen en cumulatieve effecten van de Defensie-plannen in deze fase onvoldoende zijn onderzocht.
Gevolgen verschuiven in de tijd
Wanneer effecten pas later volledig in beeld worden gebracht, verschuift ook de verantwoordelijkheid in de tijd. De gevolgen komen daarmee terecht bij volgende besluitmomenten én bij volgende generaties, terwijl de keuzes nu worden gemaakt. Voor de Veluwe, waar herstel tijd vergt en samenhang kwetsbaar is, verkleint dit de ruimte om later nog bij te sturen.
Een gezonde leefomgeving voor al het leven
De Veluwe is een leefgebied voor veel meer dan de mens alleen. Uitgestelde kennis over effecten raakt niet alleen huidige natuurwaarden, maar ook de mogelijkheden voor een gezonde leefomgeving voor al het leven dat hier nu is en nog komt.
Onze oproep
Hoeders van de Veluwe pleit voor besluitvorming waarin de gevolgen voor natuur en leefomgeving aan de voorkant zichtbaar en meegewogen zijn. Door het ecosysteem zelf een duidelijke stem te geven in besluitvorming — zoals ook wordt verkend binnen het denken over Rechten van de Natuur — kunnen keuzes worden gemaakt die uitvoerbaar zijn én recht doen aan de lange termijn.
De Veluwe is geen ruimte die we tijdelijk gebruiken, maar een leefomgeving die we doorgeven. Aan al het leven, nu en in de toekomst.
