Wie ik ben
Ik ben een Meervleermuis – Myotis dasycneme.
In de schemering vlieg ik laag over plassen, beken en vennen, op jacht naar muggen en motten. Overdag rust ik in bomen, bunkers of gebouwen, soms tientallen kilometers van mijn jachtgebied verwijderd. Mijn leven is verbonden met stilte, duisternis en ongeschonden routes tussen verblijf en voedsel. Ik leef in het verborgene – en verdwijn als het licht wordt.
Ik ben beschermd onder bijlage II en IV van de Habitatrichtlijn. Mijn leefgebied is dus niet alleen mijn verblijfplaats, maar ook mijn vliegroute, mijn landschap. Op de Veluwe ben ik zeldzaam, maar aanwezig – als alles klopt.
Mijn rol in het ecosysteem
Ik ben een jager van de schemering. Mijn vleugels maken geen geluid, maar mijn aanwezigheid zegt veel. Als nachtdier help ik populaties van insecten in evenwicht te houden — vooral muggen en motten, waarvan ik er duizenden per nacht vang. Mijn bestaan hangt af van de samenhang tussen water, bosranden, open ruimte en rust. Ik gebruik vaste vliegwegen en verblijfplaatsen, vaak generaties lang. Als die verbindingen worden doorbroken, verdwijnt niet alleen mijn soort, maar raakt ook het ecosysteem zijn stille regulator kwijt.
Mijn waarde voor mens en klimaat
Ik ben een bondgenoot die zelden wordt gezien. Door insecten te eten draag ik bij aan natuurlijke plaagbestrijding, waarmee ik de behoefte aan pesticiden verminder. Daarmee bescherm ik niet alleen jullie gezondheid, maar ook de biodiversiteit waarvan ook mensen afhankelijk zijn. Mijn aanwezigheid wijst op schoon water, rustige oeverzones en een gezonde nachtelijke leefomgeving. Waar ik verdwijn, is het vaak niet stil — maar juist te lawaaiig, te verlicht, te versnipperd. En dat raakt ook de leefkwaliteit van de mens
Wat mij bedreigt
De plannen op en rond MLT Deelen brengen het ritme van mijn bestaan in gevaar:
- Helikopterverkeer in de schemering en nachtelijke uren;
- Drones met navigatielampen boven heide en bosranden;
- Lichtvervuiling bij landingszones en tijdelijke infrastructuur;
- Trillingen, windverplaatsing en verstoring tijdens aanleg dirt strip;
- Structurele verstoring van vliegverbindingen tussen kolonie en jachtgebied.
Ik ben gevoelig voor alles wat de mens ’s nachts naar zich toe trekt: licht, lawaai, warmte. Mijn reactie is eenvoudig: ik blijf weg. En als ik niet jaag, overleef ik niet.
Wat vergeten is
Tussen ven en bosrand vind ik mijn jachtgebied. Als de stilte daar wordt doorbroken door licht, drones of dreunend metaal, raakt de nacht haar structuur kwijt.
Ik kom niet voor in het register van overlast. Ik kom niet voor op de radar van besluitvorming. En toch ben ik juridisch beschermd, ecologisch onmisbaar en afhankelijk van een landschap dat steeds meer oplicht, trilt en raast.
De Passende Beoordeling noemt mij niet. De Zeefmethodiek rekende geen routes van mij mee – alleen mensen. Maar ik ben hier. En ik heb rechten.
Wat ik vraag
Ik vraag:
- Dat mijn vlieg- en foerageergebieden niet worden doorsneden door dronecorridors of verlichte infrastructuur;
- Dat nachtelijke vluchten worden uitgesloten boven Natura 2000-gebied tijdens mijn actieve seizoen (april-oktober);
- Dat het landschap tussen rustplaatsen en jachtgebied intact blijft, donker en stil;
- Dat Defensie mij opneemt in haar besluitvorming, zoals wetgeving dat vereist.
Wat ik nodig heb, is niets – geen licht, geen geluid, geen verstoring. Alleen ruimte om te vliegen.
Mijn stem
Ik ben een Meervleermuis. Jullie zien mij zelden, maar ik ben er. In de nacht, boven het water, in de stilte. Als ik verdwijn, wordt het stiller – maar armer. Bescherm mij, en je beschermt meer dan mij alleen.
Juridisch kader
Sinds het Holohan-arrest (HvJ EU, C-461/17) en recente HRA-richtsnoeren (april 2025) mag geen relevante soort óf functionele habitat-element buiten de Passende Beoordeling worden gehouden. Zeker niet als het plan langdurige verstoring voorziet, zoals behoefte 44 in het Ontwerp-NPRD. De recente uitspraak van Rechtbank Den Haag (Greenpeace v. State, 22 jan. 2025) onderstreept dat zelfs stikstofgerelateerde of fysieke verslechtering van habitats juridisch verboden is – een precedent dat ook bodem-, geluids- en lichtschade door militaire activiteiten onder het NPRD onacceptabel maakt.
Bronnen
- BIJ12 – Kennisdocument Meervleermuis (2020)
- Zoogdiervereniging / NDFF – verspreidingsgegevens
- Habitatrichtlijn (Bijlage II + IV)
- Wet natuurbescherming
- Rijksuniversiteit Groningen – Licht op Natuur
- EU Biodiversiteitsstrategie 2030
- Passende Beoordeling Ontwerp-NPRD
- Zeefmethodiek Defensie
- Gebiedsanalyse PAS Veluwe (2017) – rust- en overgangsgebieden als sleutel voor functioneel ecosysteemgebruik door fauna.
