WIE IK BEN
Ik ben een grote parelmoervlinder. Mijn vleugels dragen het oranje van de zomer, het fluweel van bloemenweelde. Ik zweef over open plekken in het bos, over bloeiende heide, zoekend naar nectar, naar leven. Ik ben kort aanwezig, maar teken van een lang verhaal – van vlinderplant tot rupsenrust, van ei tot ademtocht.
MIJN ROL IN HET ECOSYSTEEM
Mensen zien mij graag. Niet om wat ik doe, maar om wie ik ben. Ik herinner aan zomer, aan vervliegende schoonheid, aan lichtheid. Aan iets dat vanzelf leek, maar nu schaars wordt. Waar ik vlieg, ademt het landschap nog.
MIJN WAARDE VOOR MENS EN KLIMAAT
Mensen zien mij graag. Niet om wat ik doe, maar om wie ik ben. Ik herinner aan zomer, aan vervliegende schoonheid, aan lichtheid. Aan iets dat vanzelf leek, maar nu schaars wordt. Waar ik vlieg, ademt het landschap nog.
WAT MIJ BEDREIGT
Mijn leefgebied wordt kleiner. Mijn planten verdwijnen. Bloemen worden weggemaaid, grond verdicht, heide versnipperd. Voertuigen razen waar ik zoem. Trillingen, uitstoot, luchtwervelingen door helikopters – het verstoort mijn vlucht, mijn paring, mijn cyclus. Eenmaal verjaagd, keer ik zelden terug. Stilte is mijn voorwaarde. Zonder die stilte verdwijn ik.
WAT VERGETEN IS
Ik ben geen Natura 2000-soort. Geen beschermde icoon. Maar ik ben wel teken. Waar ik verdwijn, volgt vaak meer. Ik ben indicator van bloei. Van samenhang. Van het soort leven dat stil en kleurrijk is – en onmisbaar.
WAT IK VRAAG
Laat mijn bloemen staan. Laat viooltjes groeien. Maai niet alles weg. Geef rust aan de bodem, aan de lucht. Plan oefeningen buiten mijn levenscyclus. Bescherm mijn open plekken en laat het mozaïek van landschap bestaan. Zonder verbindingen tussen bloemrijke stukken kan ik niet blijven vliegen.
MIJN STEM
Ik fluister met vleugels. Geen geluid, maar kleur. Geen aanklacht, maar afwezigheid als ik niet gehoord word. Als ik mag blijven, blijft ook het landschap ademen. En blijft er iets om naar te kijken – ook voor wie niet weet dat hij kijkt.
JURIDISCH KADER
De Grote parelmoervlinder staat op de Rode Lijst van dagvlinders in Nederland als ‘bedreigd’. Hoewel de soort (nog) niet voorkomt op de bijlagen van de Habitatrichtlijn, is zij wél beschermd onder artikel 3.10 van de Wet natuurbescherming (soortenbescherming buiten Natura 2000). Dit artikel verplicht tot het treffen van maatregelen om de staat van instandhouding niet verder te verslechteren. De soort is tevens relevant in het kader van artikel 6 van de Habitatrichtlijn, omdat zij afhankelijk is van dezelfde habitattypes als kwalificerende soorten (bijvoorbeeld heischrale graslanden en droge heiden), die wél onder de Richtlijn vallen. Volgens vaste jurisprudentie (C-461/17 Holohan) moeten ook functionele elementen van het ecosysteem buiten beschermde gebieden worden meegenomen in de beoordeling. In de planMER en de Passende Beoordeling ontbreekt een specifieke analyse van de effecten op deze vlindersoort, ondanks dat zij voorkomt op en rond MLT Deelen. In combinatie met cumulatieve effecten op waardplanten (zoals viooltjes) en op open, nectarrijke vegetaties die essentieel zijn voor voortplanting, maakt dit het programma juridisch kwetsbaar.
BRONNEN
- Van Swaay, C., WallisDeVries, M. et al. (2016). Vlinderstandaarden: Europese richtlijnen voor vlinders en Natura 2000. De Vlinderstichting.
- Nederlandse Rode Lijst Dagvlinders (2020).
- PlanMER Ontwerp-NPRD (2025), deel B.
- PAS gebiedsanalyse Veluwe (2017).
